Terugblik // 5 MEI '24 // Theater Na de Dam: Abayomi

Ieder jaar maakt Plein Theater een voorstelling voor Theater Na de Dam Jong.

Op de avond van de Nationale Dodenherdenking op 4 mei zetten theatermakers en artiesten in heel Nederland zich in om deze dag van extra betekenis te voorzien en samen te herdenken. Als theater in Amsterdam Oud-Oost, midden in een buurt vol Joodse geschiedenis, vinden we het belangrijk om mee te doen met het collectief van Theater Na de Dam Jong en herdenken en vieren wij sinds jaar en dag samen met de buurt en de stad.

Dit jaar doken jongeren uit Amsterdam Oost, onder leiding van theatermaker Anemone Oostvriesland, wederom in de verhalen van de Oosterparkbuurt uit de Tweede Wereldoorlog. Ze gingen onder andere in gesprek met Marjan Berk (91) die tijdens de oorlog zelf een kind was.

Inspiratiebron voor het maken van de nieuwe voorstelling is de Abayomi. Een amulet-achtige pop die West-Afrikaanse, tot slaaf gemaakte vrouwen, maakten voor hun kind. Met de Abayomi leerden zij hun kinderen over hun eigen levenskracht, plezier en speelsheid, met als boodschap: laat dát niet van je afnemen, wat er ook gebeurt.
 

Wanneer alles om je heen verwoest wordt, mensen verdwijnen, dood en verdriet heerst, niks meer zeker is. Waar haal je dan tóch plezier uit? Hoe kan je je eigen levensenergie, plezier en speelsheid behouden, in tijden van onderdrukking en geweld? Waar haal je de kracht vandaan om door te gaan, overeind te blijven staan?

De jongeren Arif Oemar, Anne Jet Zoer, Jael van Asten, Elin Hartman, Chloe Longuet, Sieuwe Koppenberg en Lucas van Bemmel onderzochten hoe dat was voor kinderen en jongeren tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit onderzoek vormt de basis voor de theatrale performance Abayomi, dat op 4 mei om 21:00 en op 5 mei om 16:00 werd opgevoerd in en rondom het Plein Theater.

VOORSTELLING 4 MEI ‘NA DE DAM’

- door Marjan Berk
 

Je hebt ooit, al een jaar of vijf geleden voor het Algemeen Dagblad je hart geopend, door je eigen kinderherinneringen aan de oorlog 1940 – 1945 op te schrijven vanaf het begin op 10 mei 1940 tot en met de bevrijding in mei 1945.

Dat stuk dat een aantal pagina’s in de krant vulde, werd heel goed gelezen en daarna opgeborgen in een kokertje. Ik heb het een jaar of twee geleden laten digitaliseren in het Kinder Verzet Museum in Amsterdam. Maar toen ik het nog eens wilde inzien, bleek het zoekgeraakt.

Dus toen ik werd gevraagd met een van de Amsterdamse programma.s ‘Na de Dam’ mee te doen greep ik mijn kans mijn verhaal te behoeden voor verdere vergetelheid, en heb ik mij gemeld. Ik verbaasde mij al eerder over alle jaren dat autobiografische geschiedenissen van volwassenen in groten getale in deze tijd van het jaar opdoken, maar nooit een authentiek verslag van een kind. Ik ben nu bijna 92 jaar, de hoogste tijd mijn verhaal nog eens naar buiten te brengen. Via een goede vriendin kwam in contact met Anemone. Dat was de beste keus die ik had kunnen maken.

Want de voorstelling die ik gisteravond 4 Mei in dat schattige kleine Plein Theater in het oosten van de stad, heb gezien en beleefd overtrof mijn stoutste verwachtingen. Wat de regisseur in vijf dagen (!!!) met deze jonge mensen heeft bereikt, is zo doordacht dat menig getrainde regisseur hier een puntje aan kan zuigen.

Een grote verrassing. Nergens larmoyant, geen valse pathetiek, grappig (want hoe raar het klinkt, er werd in de oorlog vaak gelachen) en ook ontroerend binnen haalbare afmetingen.

En dan het motto: Heb ik het goed onthouden? Vrolijkheid en Hoop.

Foto's: Marion Visser